Halluks Rigidus (Sert Ayak Başparmağı)

Bazen sert ayak başparmağı olarak adlandırılan halluks rigidus, ayak başparmağı ağrınız olduğunda ortaya çıkar. Ağrı, yürümeyi ve hatta ayakta durmayı zorlaştırabilir. Çoğu zaman, uygun şekilde oturan ayakkabılar gibi cerrahi olmayan tedaviler yardımcı olabilir. Ancak ayak başparmağı eklem ağrısı hayatınızı olumsuz yönde etkiliyorsa, halluks rigidus ameliyatı kalıcı bir çözüm sunabilir.

Halluks rigidus nedir?

Halluks rigidus, bozukluğun ana semptomu olan “sert ayak başparmağı” anlamına gelir. Halluks rigidus, yaygın bir artrit tipi olan dejeneratif artritin bir türüdür. Bazen “ayak başparmağı artriti” olarak adlandırılır.

Halluks rigidus beni nasıl etkiler?

Halluks rigidus, metatarsofalangeal (MTP) eklemde ağrı ve sertliğe neden olur. Bu, başparmağınızın (halluks) ayağınızla birleştiği eklemdir.

Halluks rigidus ilerleyici bir durumdur, yani zamanla daha da kötüleşebilir. Bazı insanlar, hiçbir zaman başladığından daha kötü olmadığını fark eder. Ancak diğerleri için ağrı ve sertlik daha da kötüleşir. Eklemde giderek daha az hareket var.

Halluks rigidus ile halluks valgus aynı şey midir?

Bu koşulların her ikisi de ayak başparmağı bozukluklarıdır. Halluks valgus (bunyonlar) en sık görülen ayak başparmağı rahatsızlığıdır. Halluks rigidus ikinci en yaygın olanıdır.

Halluks rigidus kimleri etkiler?

Halluks rigidus gençlerde ve yetişkinlerde görülür. En sık 30 ila 60 yaş arasındaki kişilerde görülür.

Halluks rigidus ne kadar yaygındır?

Bu durum 50 yaş üstü 40 hastadan yaklaşık 1’inde görülür.

Halluks rigidusa ne sebep olur?

Çoğu insan için net bir sebep yoktur. Halluks rigidus muhtemelen, yürürken ayak parmağı eklemi çok fazla stres yaşadığı için gelişir. Attığınız her adım parmak ekleminize vücut ağırlığınızın iki katı kadar bir kuvvet uygular.

Halluks rigidusun diğer nedenleri şunlardır:

  • Eğik veya çömelmiş işçilerde veya eklemi strese sokan sporcularda olduğu gibi eklemin aşırı kullanımı.
  • Ayak parmağını çarpma veya eklemi burkulma gibi yaralanmalar (sporcularda “çim parmak” olarak adlandırılır).
  • Genetik, çünkü ailede akabilir. Belirli bir ayak tipini (uzun bir ilk ayak kemiği gibi) veya duruma yol açan yürüme şeklini miras almaktan gelebilir.
  • Eklemde aşınma ve yıpranma nedeniyle eklem iltihabı olan osteoartrit.
  • Romatoid artrit veya gut gibi inflamatuar hastalıklar.
Halluks rigidusun belirtileri nelerdir?

Ana semptom, özellikle yürürken ittiğinizde ayak başparmağınızdaki ağrıdır. Durum kötüleşirse, şunları fark edebilirsiniz:

  • Ayak parmağınızın hareketi zamanla azalır, bu nedenle yürümek ve hatta ayakta durmak bile acı verir.
  • Ağrı ve sertlik soğuk ve nemli havalarda kötüleşir.
  • Ayak parmağı ekleminiz şişer ve iltihaplanır.
  • Ayağın tepesinde bir bunyon veya kallus gibi bir yumru gelişir. Ayakkabı giymek rahatsız edici olabilir.

Halluks rigidus nasıl teşhis edilir?
Sağlık uzmanınız, ayak parmağı ekleminizin hareket aralığını test ederek halluks rigidusu teşhis edebilir. Sağlayıcınız, parmağınızı ne kadar yukarı ve aşağı bükebileceğinizi kontrol edebilir. Bir röntgen, herhangi bir kemik anormalliği veya kemik çıkıntısı gelişimini gösterebilir.

Halluks rigidus nasıl tedavi edilir?

Ağrıyı gidermek için sağlık uzmanınız şunları önerebilir:

  • Uygun ayakkabılar: Ayak parmaklarınız için bolca yer olan ayakkabılar giyin. Sert tabanlı ayakkabıların ağrıyı azalttığını görebilirsiniz. Yüksek topuklu ayakkabı giymekten kaçının.
  • Sınırlı parmak hareketi: Ayak başparmağınızın hareketini sınırlamak için pedleri ayakkabınıza yerleştirin. Koşu gibi ayak parmak ekleminizi strese sokan aktivitelerden kaçının.
  • Ağrı kesiciler: İbuprofen gibi nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar ağrıyı hafifletebilir ve şişliği azaltabilir.
  • Ayak ıslatma: İltihabı gidermek için sıcak ve soğuk su arasında geçiş yaparak kontrastlı bir banyo deneyin. Ayağınızı 30 saniye sıcak suda, ardından hemen 30 saniye soğuk suda tutun.
  • Enjeksiyonlar: Kortikosteroid enjeksiyonları ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.

Halluks rigidus için ameliyata ihtiyacım olacak mı?

Bazen muhafazakar önlemler yeterli değildir. Hala ağrınız ve sertliğiniz olabilir. Ağrı hayatınızı etkiliyorsa, ameliyat yardımcı olabilir. Halluks rigidus için cerrahi prosedürler şunları içerir:

  • Cheilektomi (kie-LEK-toe-me): Kemik mahmuzunu tıraş etmek ağrıyı hafifletmeye ve eklem hareketini korumaya yardımcı olabilir. Bir cheilectomy, ayak parmağının bükülmesi için daha fazla alan sağlar.
  • Osteotomi: Kemiğin kesilmesi, ayak başparmağını yeniden hizalayabilir veya kısaltabilir.
  • İnterpozisyonel artroplasti: Sağlık hizmeti sağlayıcıları, daha genç hastalar için bu eklem yenileme prosedürünü önerebilir. Cerrahlar hasarlı kemiğin bir kısmını çıkarır. Ağrıyı gidermek için eklem uçları arasına bir donör doku “ara parçası” yerleştirirler.
  • Artrodez: Şiddetli vakalar için bu eklem füzyon prosedürü, uzun süreli ağrı kesici sağlayabilir. Cerrahlar hasarlı kıkırdağı çıkarır ve iki kemiği birbirine bağlar. Bu ameliyat kalıcı bir çözüm sunar ancak ayak başparmağı hareketini kısıtlayabilir.

Halluks rigidus ameliyatının komplikasyonları var mı?

Herhangi bir ameliyattan sonra komplikasyonlar mümkün olsa da, halluks rigidus ameliyatından sonra nadiren olur. Komplikasyonlar şunları içerebilir:

  • Enfeksiyon.
  • Eklem sertliği.
  • Artrit ilerlemesi.
  • Deformitenin geri gelmesi (tekrarlayan).
  • Kalıcı şişlik.

Halluks rigidus cerrahisinden iyileşme sırasında ne beklemeliyim?

İyileşmeniz prosedüre bağlıdır:

  • Cheilektomi ve interpozisyonel artroplasti: Normal ayakkabılara dönmeden önce yaklaşık iki hafta özel bir ayakkabı giyersiniz. Şişlik birkaç ay sürebilir.
  • Osteotomi: Şişlik altı ila sekiz hafta içinde azalır. Tam iyileşme üç aya kadar sürebilir.
  • Ortak füzyon: Üç ila altı hafta boyunca bir alçı veya bot giyersiniz. O zaman iki ila altı hafta boyunca koltuk değneğine ihtiyacınız var. İşlemden sonra birkaç ay boyunca biraz şişlik ve sertlik olabilir.

Halluks rigidus ameliyatından sonra ne zaman işe dönebilirim?

Büyük olasılıkla ameliyattan yaklaşık dört ila sekiz hafta sonra işe dönebilirsiniz. Kesin zamanlama işinize, aktivite seviyenize ve ameliyata verdiğiniz cevaba bağlıdır.